Barrières voor startende tuinders in beeld

Op 20 juli zijn Bert Nederveen en Harry Stomphorst, wethouders van de gemeente Westerkwartier, op bezoek geweest op de Blije Bodem in Groningen, de tuinderij van Bas Welvering. Op uitnodiging van de Stichting Groninger Voedseltuinen zijn, samen met de wethouders, Maarten Groeneveld en Nanoek Wiersema (beide werkzaam voor de gemeente Westerkwartier), de barrières die startende Voedseltuin initiatiefnemers ervaren, besproken. We hebben dit gedaan aan de hand van de resultaten van het Living Lab onderzoek van RUG studenten Leslie Knigge, Yasmin Madsen en Martin Ottens. De roadmap (wegwijzer) die aan het eind is opgenomen, is door hen opgesteld. Bas heeft daarnaast zijn eigen ervaringen kunnen delen met de wethouders.

Van links naar rechts: Bert Nederveen, Harry Stomphorst, Maarten Groeneveld, Nanoek Wiersema, Bas Welvering, Andreas Ensingh, ontbreekt op foto: Ria Schuurman

We hebben gesproken over het feit dat het ontbreken van een definitie van wat een voedseltuin is, een obstakel is voor zowel de startende ondernemers als voor de gemeenten. We hebben daarom stil gestaan bij de zogenaamde Community Supported Agriculture (CSA).  Het is belangrijk om een gedeelde visie te hebben op wat een voedseltuin is voordat er beleid gemaakt kan worden. Hieronder een definitie.    

“CSA doe je samen. CSA boeren en CSA leden gaan een partnerschap aan, waarbij de consumentleden zich voor een langere tijd verbinden aan het afnemen van de producten van één of meerdere boeren of producenten. Verantwoordelijkheden, risico’s en opbrengsten van het boerenbedrijf worden gedeeld. In Nederland wordt deze vorm van landbouw ook wel gemeenschapslandbouw of pergolalandbouw genoemd. Als lid van zo’n CSA weet je precies waar je eten vandaan komt.” (bron: csanetwerk.nl/wat-is-een-csa)

We hebben in het gesprek ook stil gestaan bij andere obstakels als het ontbreken van gemeentelijk beleid en een passend juridisch kader. Maar ook de moeizame zoektocht naar een eerlijke prijs voor de biologisch geteelde groenten en fruit. Of de vergoeding van de schone grond verklaring.

De rondleiding op de tuin heeft de wethouders een goed beeld gegeven van wat een tuin kan betekenen voor de buurt. Het is een plek waar gezond voedsel wordt verbouwd, waar biodiversiteit en een gezonde bodem centraal staan en waar mensen elkaar kunnen ontmoeten.

Afgesproken is dat de gemeente Westerkwartier samen met de Stichting Groninger Voedseltuinen verder gaan onderzoeken hoe we obstakels kunnen wegnemen. Wordt vervolgd.

Wegwijzer voor een voedseltuin

Mocht je geïnteresseerd zijn in het volledige onderzoeksrapport van de drie RUG studenten dan kun je dit opvragen bij ria@groningervoedseltuinen.nl.

Nieuws van de Schansker Voedsletuin

De afgelopen maanden is er veel werk verricht op de Voedseltuin. Er is rondom flink gesnoeid om ruimte te maken voor stroken met fruitbomen en struiken. Dikke takken kunnen gebruikt worden als duurzaam stookhout en alle andere takken zijn we aan het versnipperen om paden te maken tussen de bedden. Een feest voor vele ondersteunende beestjes en schimmels! We hebben voldoende van de houtwal laten staan om inheemse biodiversiteit te behouden, zoals sleedoorn, beuk, wilg en es. De vogels zijn er blij mee.

Er zijn vele fruitbomen en fruitstruiken aangeplant en meters van groentebedden met aardbeien en aardappelen aangelegd en zullen de komende weken nog ontstaan. We gebruiken de Ruth Stout mulchmethode. Hiermee bedekken wij onkruiden, behouden de bodemstructuur en besparen onze ruggen omdat het een no-dig methode is. Doordat we de aarde niet keren blijven de juiste bacteriën op hun natuurlijke plek. Ook is er richting de straat een gevlochten wilgenhek gezet om een natuurlijke afzetting voor het vee te creëren waarmee zij tevens gevoed worden en de biodiversiteit ondersteund wordt. Onze nieuwe collega, Martijn Geven, is bij al deze werkzaamheden een onmisbare daadkrachtige aanpakker!

Vanuit de straat hebben je zeker ook al ons nieuwe schapenstallen in de verte kunnen zien pronken. De Solognote schapen zijn nu hoogdrachtig en we verwachten binnenkort de lammeren.

Het contact met de gemeente Oldambt verloopt goed en ze zijn enthousiast over de visie en aanpak van de Schansker Voedseltuin. Maar er is nog onduidelijkheid over welke informatie nog ingediend moet worden om de vergunning voor de voedseltuin eindelijk te kunnen verkrijgen. Het is immers een pioniersproject in het Oldambt. We blijven positief en in bijna dagelijks contact hierover.

Als jij iemand bent of kent die daadkrachtige ondersteuning aan de realisatie van de Schansker Voedseltuin wil bieden, verheugen wij ons op je bericht en maken graag kennis voor vrijwilligerswerk. Juist nu in de lente- en zomermaanden is veel leuk en divers werk te verrichten. Als je wat regelmatiger op de hoogte wilt blijven van de activiteiten op de Voedseltuin kan je ons het best via onze facebook pagina volgen. Ik verheug me jullie binnenkort een keer op straat of op de tuin te ontmoeten! Spreek me vooral aan.

Hartelijke groet,

Jody Busch

www.schanskervoedseltuin.nl

schapenstallen

Homeopathie voor planten, is dat mogelijk?

Via deze uitnodiging zou ik graag in contact komen met mensen die willen deelnemen aan een
experiment om de kwaliteit van planten te verbeteren met behulp van homeopathische middelen.
Dit kan door twee kleine veldjes (enkele vierkante meters) te beplanten met dezelfde plant en dan de
ene op de gewone manier te verzorgen en de andere daarnaast af en toe te besproeien of te
begieten met in water opgeloste homeopathische middelen. Eenmaal geplant, is er nauwelijks meer
werk aan. Aan het einde van het seizoen kan men dan al dan niet een verschil tussen de twee veldjes
zien.

Als arts voor homeopathie ben ik hierin gaandeweg geïnteresseerd geraakt, n.a.v. werk van anderen
die hierover schreven in vaktijdschriften of boeken voor het publiek, helaas niet in het Nederlands.
Na gunstige ervaringen in eigen tuin waarbij de hosta’s duidelijk minder last van naaktslakken hadden
als ze iedere drie weken behandeld werden, begon het nog belangwekkender te worden.


Uiteindelijk heb ik nu enkele wetenschappers gevonden op het gebied van plantkunde en land- en
tuinbouw. Zij zijn verbonden aan de universiteiten van Lages (Brazilië) en Coventry (Verenigd
Koninkrijk). Tevens zijn zij verbonden aan “ABHAMA” een Braziliaans instituut dat in opdracht van de
Braziliaanse overheid onder meer boeren in de Braziliaanse provincie Santa Catarina ondersteunt bij
het verbeteren van hun oogsten. Dit brengt de boeren daar betere oogsten en inkomsten. Deze mensen zijn in staat en bereid experimenten in Nederland te begeleiden. Hierbij heb ik, als leek, vooral een bemiddelende rol. Ook zorg ik eventueel voor de vertaling van Engels naar Nederlands en
omgekeerd.


De bedoeling is, dat een van hen een voorlichtingsbijeenkomst houdt en in de dagen erna het perceel
komt bezoeken om een (combinatie van) homeopathische middelen uit te zoeken die toegesneden is
op de plantensoort, eigenschappen van de grond, weersomstandigheden, enz. Het experiment kan dan lopen in 2024, indien de omstandigheden er naar zijn, kan het eventueel ook vanaf juli 2023.

Als u belangstelling heeft en meer wilt weten, wilt u zich dan met mij in verbinding stellen via e-mail of
mobiel?

Met vriendelijke groeten,
Jean Pierre Jansen
Onderwierum 8
9959 TA Onderdendam
tippingpoint@freedom.nl
00-31-(0)6-51.04.74.84

Tuinderijen Maarhuizen en Eikemaheert ontvangen startsubsidie voor voedseltuin

De beoordelingscommissie van de Stichting Groninger Voedseltuinen heeft deze maand twee nieuwe subsidie aanvragen goedgekeurd. Zowel de Tuinderij Maarhuizen van Christiaan Wildschut als Tuinderij Eikemaheert van Charlie Jansen en Roby Lalkens kunnen nu met de startsubsidie van de Stichting Groninger Voedseltuinen hun droom helpen vormgeven.

De Tuinderij in Maarhuizen komt op de historische wierde Maarhuizen bij Winsum op het terrein van de Enne Jans Heerd. Christiaan Wilschut rondde in februari 2022 zijn opleiding filosofie aan de RUG in Groningen af. Daarna werkte hij een aantal maanden in het basisonderwijs, waar hij lesgaf over natuur en tuinen aanlegde met de leerlingen. Tijdens en voor zijn studietijd was hij werkzaam in de tuin van Landhuis Oosterhouw, waar hij tussen 2015 en 2020 onder begeleiding van tuinontwerpers Klaas Noordhuis en Christiaan Klasema werkte. Nadat het werk op Oosterhouw door het wisselen van eigenaar in 2020 ophield, onderhield Christiaan in Ezinge een succesvolle moestuin van 1.000 m2, waar het hele dorp van meegenoot. Ook liep hij stage bij de Cruydthoeck, een kwekerij voor wilde bloemenzaden. In het komende jaar bouwt Christiaan zijn eigen huis in samenwerking met en op het terrein van de voormalige heemplantenkwekerij Kleine Plantage in Eenrum.

Naast Christiaan gaat ook Nelske Elzer op de Tuinderij aan de slag. Nelske Elzer is ondernemer en runt de bloemenpluktuin in de Eemstuin in Uithuizermeeden. Ze volgde een opleiding aan de Warmonderhof en verschillende cursussen op het gebied van pluktuinen. Het is haar bedoeling om, naast de verkoop van bloemen en zaden, te leveren aan restaurants, winkels en theehuizen. Hiervoor bestaan al contacten. Zo levert Nelske bloemen aan Villa Kakelbont in Eelde en Bertje Jens in Pieterburen. Nelske zal zich op de tuinderij bezig gaan houden met de bloemenkweek.

Christiaan en Nelske starten dit jaar met de voorbereidingen voor de tuinderij. Het doel is dat zij volgend voorjaar met de verkoop van bloemen en groentepakketten voor de lokale markt starten.

Tuinderij Eikemaheert is een nieuwe tuinbouwtak binnen de gemengd biologische boerderij Eikemaheert van Piet Glas en Angela Rijnen, gelegen tussen Stedum en Loppersum. Zij hebben 1,25 hectare aan Charlie  Jansen en Roby Lalkens beschikbaar gesteld voor de teelt van biologische groente voor de lokale afzet. Middels een gemeenschapsgedragen landbouwsysteem maken Charlie en Roby lokale biologische groente toegankelijk voor de regio en leveren daarmee een bijdrage aan de sociale cohesie. Door te kiezen voor een gemeenschapsgedragen systeem spreiden ze het risico en delen ze de overvloed. Zowel producent als consument dragen verantwoording voor een gezond en toekomstbestendig voedselsysteem. Zo is de boerderij naast een plek waar smaakvolle en kwalitatieve groente worden geteeld, een sociale plek, geworteld in de gemeenschap. Piet en Angela geven Charlie en Roby een prachtige kans voor het starten van een biologische tuinderij. Deze samenwerking legt een vruchtbare basis voor het verder ontwikkelen van hun onderneming.

Charlie en Roby hebben een achtergrond in de kunst en cultuur. In 2020 maakten zij de overstap naar de biologische landbouw. Zij zien landbouw, evenals kunst, als medium met verhalende en verbindende kwaliteiten. De afgelopen jaren hebben zij met veel enthousiasme in de biologische landbouw gewerkt. Dit hebben ze gedaan in het kader van hun opleiding aan de Warmonderhof welke zij beiden dit jaar succesvol hebben afgerond. Tijdens deze periode hebben zij kennisgemaakt met verschillende biologische landbouwbedrijven, waar ze naast werkervaring ook ideeën hebben opgedaan over het werkveld en verschillende vormen van ondernemen in de sector.

Charlie en Roby starten dit jaar met de voorbereidingen voor hun groentetuin. Het doel is dat zij, net als Christiaan en Nelske, volgend voorjaar starten met de verkoop van groentepakketten voor de lokale markt.

Beide tuinderijen bieden (straks) ecologisch verbouwde groenten en fruit aan voor de mensen die in de buurt van de tuin wonen. Met een aanbod van ecologische verbouwde groente en fruit (en de Tuinderij Maarhuizen ook bloemen) dragen zij bij aan een mooie en gezonde wereld. De Stichting Groninger Voedseltuinen wenst Christiaan, Nelske, Charlie en Roby heel veel succes met hun waardevolle en prachtige initiatieven.  

 tuinder Christiaan Wildschut met (op de rug) lid beoordelingscommissie Michiel Bus 
Studenten voor gebouw

Studenten doen onderzoek naar hindernissen bij het starten van een voedseltuin

Leslie, Yasmin en Martin zijn drie studenten van de opleiding Global Responsibility and Leadership aan de Rijksuniversiteit Groningen / Campus Fryslân. Voor het tweede jaar werken ze samen met Stichting Groninger Voedseltuinen om obstakels te identificeren waar beginnende voedseltuinen tegenaanlopen. Zo hopen we dat het opstarten van voedseltuinen in de toekomst soepeler kan verlopen.

(meer…)
De Blije Bodem, voedseltuin in Groningen

Solidair betalingssysteem voor abonnees De Blije Bodem

Dit jaar wordt het eerste teeltseizoen voor regeneratieve zelfoogsttuin ‘De Blije Bodem’ in Groningen-stad. Opgericht als stichting met steun van onder andere Stichting Groninger Voedseltuinen in 2022 heeft deze Groningse voedseltuin diverse doelen: het telen van lokale onbespoten groente voor een zo breed mogelijk publiek, het zijn van een sociale en verbindende tuin met veel aandacht voor educatie en actief herstel van biodiversiteit. Bas vertelt over zijn concept.

(meer…)

Leernetwerkbijeenkomst Gezonde Voedselomgeving (LEGrO) op 6 april

Sinds de jaren 80 nemen gemeenten in Nederland allerlei initiatieven om de grote gezondheidsverschillen die er zijn te verkleinen. Tot voor kort werd vooral ingezet op leefstijlinterventies zoals beweegprogramma’s en dieetadviezen, maar dit had onvoldoende resultaat. Dit komt doordat er naast leefstijl ook allerlei andere factoren van invloed zijn op gezondheid, zoals de voedselomgeving.

(meer…)
Inspiratietafel van Voedselbos Glimmen tijdens een evenement

Lente activiteiten in Voedselbos te Glimmen

In de lente komt de natuur weer tot leven en dat kun je ervaren in de lente activiteiten van Voedselbos te Glimmen. Op vrijdag 31 maart van 14:00 – 15:30 kun je meedoen met de eerste rondleiding van dit jaar. Op vrijdag 14 april, 28 april en 12 mei kun je je kennis en vaardigheden verrijken met de voedselbos inspiratiecursus. Of wil je gewoon zelf even rondlopen? Op woensdagen en vrijdagen staat het hek open van 10:00 – 15:00 en kun je de vrijwilligers in actie zien tijdens het bouwen van het educatie centrum en het aanplanten van voedselbos.

(meer…)
Stadsakker Hoogkerk

Professionele tuinders gezocht voor voedseltuinen in Uithuizen, Winsum en Hoogkerk

We zijn in gesprek met zorgaanbieder Cosis om in Uithuizen een voedseltuin op te starten op het nieuwbouw terrein van Cosis en Lentis. Voor dit plan zijn we inmiddels in gesprek met een potentiële professionele (CSA) tuinder (CSA = Community Supported Agriculture). Daarnaast zijn er mogelijk kansen voor een tuinder om in Winsum een voedseltuin te beginnen. Op dit moment wachten de indieners van dit plan op goedkeuring van de gemeente. Wij zoeken ondertussen naar een tuinder die hier aan de slag wil.

(meer…)